Lottie file
Innovatie
Datawerkplaats Podotherapie
Opschaling
De Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten lanceerde in 2023 met podotherapiepraktijken en het Lectoraat Podotherapie (Saxion) de Datawerkplaats.
De Datawerkplaats maakt de waarde van de zorg inzichtelijk en versnelt de verbetercyclus. Door de privacy-techniek Multi-Party Computation kan zorgdata veilig worden gecombineerd en geanalyseerd.
AI
Informatie-uitwisseling
Regio Utrecht
Help ons versnellen
Zorg-datasamenwerking is een steeds actueler thema in het Nederlandse zorgveld, specifiek voor onderwerpen als het aantonen van de effectiviteit van behandelmethoden en zorg-capaciteitsmanagement in de regio.
Partijen (zorgaanbieders, private partners) met ervaringen en best-practices voor datagedreven werken kunnen een belangrijk hulpbron zijn voor Datawerkplaatsen zoals de onze. Het veilig samenbrengen van data lost een belangrijk probleem op, maar is een deel van de puzzel. Belangrijke vraagstukken waar expertise benodigd is:
- Plannen van de onderzoeksagenda en ontwerpen van studies (uitgevoerd door Lectoraat Podotherapie, die budgetten aantrekt voor onderzoekers)
- Uitvoeren van de Data science (nu ingevuld door datawetenschappers van de aangesloten praktijken en Roseman Labs)
- Standaardiseren van de EPD-velden (nu uitgevoerd door de praktijken met de EPD-leveranciers)
- Juridische ondersteuning (nu uitgevoerd door juridische partners)
Probleemstelling
Maatschappelijke kosten
De Nederlandse overheid koos er jaren geleden al voor meer nadruk te leggen op preventieve diabetische voetzorg en de bekostiging daarvan over te hevelen naar de basisverzekering. De reden hiervoor is dat het haalbaar lijkt om de incidentie van voetulcera met 75% omlaag te brengen door in te zetten op preventie (Bus en Van Netten 2016). Inmiddels wordt die basisverzekerde zorg ingekocht bij podotherapeuten als hoofdbehandelaar van de risicofactoren. Rutger Sonneveld, bestuurslid Kwaliteit van de NVvP: “Er is grote behoefte aan datasamenwerking ten behoeve van systematische zorgevaluatie. Daarmee kunnen effectiviteit en doelmatigheid van (preventieve) podotherapeutische zorg en de risicofactoren van mensen met diabetes op landelijk niveau worden onderzocht. Dit initiatief is een goede vertaling van het Integraal Zorg Akkoord naar de praktijk. De urgentie is hoog, zowel in termen van patiëntenzorg als financieel”. De gemiddelde kosten van het laten genezen van één voetulcus ligt rond de 10.000 euro. De gemiddelde kosten van een ‘major’ amputatie zijn ongeveer drie keer zo hoog. Dit blijkt uit de in 2008 uitgevoerde Eurodiale studie onder 14 Europese ziekenhuizen (Prompers et al 2008). Ervan uitgaande dat er in Nederland zo’n 1 miljoen mensen met diabetes mellitus zijn, waarvan tot 15% een verhoogd risico heeft op het krijgen van voetulcera, gaat het om 150.000 patiënten. Door kwaliteitsevaluaties eenvoudiger en met meerdere praktijken uit te kunnen voeren krijgen podotherapiepraktijken, de NVvP en het lectoraat meer inzicht in de effectiviteit en impact van de geleverde behandelingen en de bijbehorende zorgkosten.
Oplossen van knelpunten
Datasamenwerking binnen de (preventieve) voetzorg bracht tot op heden drie uitdagingen mee. Om te beginnen zijn patiëntgegevens bijzondere persoonsgegevens die niet zomaar gedeeld mogen worden met derden. Ook zijn veel podotherapiepraktijken terughoudend met het delen van data met andere podotherapiepraktijken en bovendien zijn er grote verschillen in de wijze van registratie. Dit laatste punt komt onder meer door een gebrek aan standaarden. Deze uitdagingen stonden tot op heden samenbrengen van data van verschillende podotherapie praktijken in de weg. Dit terwijl sommige belangrijke vragen alleen beantwoordt kunnen worden door gebruik te maken van een grote dataset.
Oplossing
Multi-Party Computation (MPC) - als toegepast in de Datawerkplaats - maakt het mogelijk analyses uit te voeren op persoonlijke data uit verschillende bronnen, terwijl die data zélf achter slot en grendel blijven. Door middel van deze geavanceerde cryptografische techniek wordt de data veilig gekoppeld en geanalyseerd, zonder dat de individuele gegevens, zoals bijvoorbeeld naam, patiëntnummer, leeftijd geslacht, zichtbaar worden.
Doorbraak op patiëntniveau
Datasamenwerking binnen de (preventieve) voetzorg heeft een grote maatschappelijke impact, maar is ook op patiëntniveau een game changer. Momenteel wordt bij het uitvoeren van een behandeling beperkt gebruik gemaakt van data en ondersteunde tools om beslissingen te nemen. Door analyses te doen op de verschillende patiëntengroepen die door podotherapeuten behandeld worden, kunnen per patiënt risicofactoren naar voren komen die een zorgtraject passender maken. Zo kan aan het licht komen dat een patiënt langer in de eerste lijn behandeld kan worden in plaats van door een specialist in het ziekenhuis. Ook kan het ervoor zorgen dat patiënten eerder door de juiste specialist geholpen worden. Kortom, de inzichten helpen om de zorg passend te organiseren en de juiste zorg op de juiste plek te leveren.
VWS-missies
De innovatie sluit aan bij Missies I en II.
Missie I: Leefstijl en leefomgeving
De Datawerkplaats zet in op het onderbouwen en verbeteren van met name preventieve podotherapeutische zorg bij diabetes mellitus. De zorgkosten voor deze doelgroep zijn zeer groot (geschat op jaarlijks 500 mln) en de aandoening heeft een zeer grote impact op kwaliteit van leven voor patienten (vergelijkbaar met een meervoudig longcarcinoom).
Missie II: Zorg op de juiste plek
Het veilig samenbrengen van zorgdata draagt ook bij aan beter capaciteitsmanagement in de zorg. Zo helpt de hierboven genoemde MPC-oplossing om beslissingsondersteunende methoden te ontwikkelen waardoor een patiënt bijvoorbeeld langer in de eerste lijn kan worden behandeld in plaats van door een specialist in het ziekenhuis.
Doelgroep
De doelgroep van de onderliggende innovatie, de oplossing voor veilige datasamenwerking, zijn zorgaanbieders en beroepsverenigingen die baat hebben bij veilige datasamenwerking, bijvoorbeeld voor het evalueren van effectieve behandelmethoden (vaak over de zorgketen heen), of voor regionale zorgsamenwerkingen (vaak in het kader van capaciteitsmanagement).
Verlaging zorgkosten
Door niet-effectieve behandelmethoden in kaart te brengen en door samenwerken goede voorbeelden uit te wisselen verlagen we zorgkosten en verhogen we de waarde van zorg voor de patient.
Door knelpunten in de zorgketen in kaart te brengen en te adresseren verhogen we de doorstroom in de keten, en daarmee de effectiviteit.
Verdienmodel
Deelnemers van de datawerkplaats betalen een jaarlijkse licentie voor het gebruik van de software. Deze licentie is een prijs voor het gehele zorgconsortium.
Geïnvesteerd vermogen
€ 1-10 miljoen
Concurrentie
Oplossingen van hyperscalers zijn nu de belangrijkste concurrentie. Steeds meer zorgaanbieders brengen zorgdata naar grote dienstverleners. Deze kunnen echter niet dezelfde privacy-garanties bieden (op Europese bodem) als de MPC-oplossing van Roseman Labs.
Unieke kenmerken
Deelnemers aan de datawerkplaats behouden volledige controle over wat er met hun data gebeurt.
Deelnemers krijgen sterke privacy waarborgen voor de verwerking van patient-data.
Intellectueel eigendom
Onze innovatie is beschermd met patenten. Deze patenten zijn specifiek voor onze implementatie van de cryptografische techniek Multi-Party Computation (MPC).
Organisatie
De Datawerkplaats bestaat op dit moment uit de Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten, vier van de grootste podotherapie praktijken en het lectoraat Podotherapie. De Datawerkplaats verwacht het aantal deelnemende praktijken uit te breiden in de komende jaren.
Het bedrijf dat de software innovatie heeft ontwikkeld, Roseman Labs, bestaat uit 28 medewerkers, waaronder 7 cryptografische onderzoekers en een octrooigemachtigde. Zie ook: https://rosemanlabs.com/team
Beschrijving pilotfase
De pilotfase heeft gelopen vanaf 1 maart 2022 tot 1 juni 2023. In deze fase is met vier praktijken de oplossing op kleine schaal getest. In deze fase zijn ook de juridische overeenkomsten afgesloten, heeft de software aanbieder haar ISO 27001 en NEN 7510 certificering behaald en is de beoordeling van de informatiebeveiliging afgerond.
Betrokken partners
Betrokken partners:
- Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten: Coordinatie en regie
- Zonderland & Van Zeijl: Projectmanagement
- Voetencentrum Wender: Initiatiefnemer en datascience partner
- Podotherapie Hermanns: Mede-oprichter en partner
- Innofeet: Mede-oprichter en partner
- Lectoraat Podotherapie van Hogeschool Saxion/Fontys: Kennispartner
- Roseman Labs: Software leverancier en privacytechnologie-specialist
Aantal gebruikers pilot
0-10
Onderzoeksresultaten
De RVO heeft de pilotfase met een subsidie ondersteund. De samenvatting van augustus 2023 vindt u hieronder:
Het project
Met snel stijgende zorgkosten hebben zorgverleners en overheid urgent behoefte aan onderbouwing van zorg effectiviteit. Het nieuwe Integraal Zorgakkoord legt hier de nadruk op. Het blijkt echter complex om een zorgstudie uit te voeren met meerdere zorgpartijen. Zorgaanbieders zijn bang voor het delen van gevoelige praktijkdata. Dit staat opschaling in de weg.
Roseman Labs ontwikkelt een oplossing genaamd Virtual Data Lake (VDL) op basis van Multi-Party Computation (MPC) die deze obstakels adresseert. Voetencentrum Wender (VCW) en Roseman Labs (RL) toetsen de toepasbaarheid van deze oplossing op grote schaal in de zorg. Diabetische voetzorg geldt hiervoor als voorbeeld en koploper voor meer dan 100 overige beroepsverenigingen in de gezondheidszorg.
Diabetische voetwonden en de hiermee samengaande amputaties kosten de Nederlandse samenleving namelijk een half miljard euro per jaar. In 2015 was dit voor de Nederlandse overheid een aanleiding om meer nadruk te leggen op preventieve diabetische voetzorg en de bekostiging van deze zorg over te hevelen naar de basisverzekering. Inmiddels wordt deze basisverzekerde zorg al enkele jaren ingekocht bij podotherapeuten. In toenemende mate ontstaat hierbij de urgentie om de effectiviteit en doelmatigheid van deze preventieve zorg op landelijk niveau, over meerdere podotherapiepraktijken, aan te tonen.
Het R&D traject en de testfase
In een gezamenlijk R&D-traject is een data-samenwerking met een kleine groep podotherapiepraktijken uitgevoerd. Het VDL-product is beoordeeld als gebruiksvriendelijk voor toepassing door podotherapiepraktijken. Deelnemers installeren geen complexe software. De installatietijd voor de podotherapeut is circa 30 minuten. Het uitwerken van een analyse script in de taal Python is eenvoudig voor een analist met basis Python-kennis. De juridische aspecten van MPC-techniek zijn goed uitlegbaar en uitvoerbaar. De datakwaliteit van de gebruikte Elektronische Patiëntendossiers blijkt voldoende om te ontsluiten richting de MPC-oplossing.
Daarnaast is er een structurele samenwerking gerealiseerd met de Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP) en grote praktijken. De NVvP, Hogeschool Saxion, grote praktijken en vertegenwoordiging van kleine praktijken zijn formeel overeengekomen om de “Data Werkplaats ten behoeve van Waarde gedreven Podotherapie” op te zetten. Roseman Labs heeft voor deze werkplaats een infrastructuur klaargezet en getest voor de relevante analyses op schaal. Het koppelen van tabellen met 100.000 patiënten kost enkele seconden.
Tot slot is er commitment bereikt voor een multidisciplinaire studie tussen podotherapiepraktijk(en) en een ziekenhuis. Er is een nieuwe analyse (use-case) uitgewerkt ten behoeve van de multidisciplinaire zorg. Uit de verkennende gesprekken blijkt dat een belangrijke voorwaarde voor samenwerking is dat de podotherapiepraktijken hun datasamenwerking hebben opgezet.
Op basis van de activiteiten in dit gezamenlijke project trekken Voetencentrum Wender en Roseman Labs de volgende conclusies over maatschappelijke bijdrage, technologische haalbaarheid en economisch perspectief van het VDL in de zorg:
• Maatschappelijke bijdrage: De relevantie in de zorgsector van dit product is groot. Het realiseert zowel kwalitatieve impact - betere behandeling voor patiënten - als efficiëntievoordelen voor zorgaanbieders. Dit is relevant in een zorgmarkt waar toezichthouders en verzekeraars steeds meer sturen op het onderbouwen van effectiviteit als voorwaarde voor vergoeding via de verzekering.
• Technologische haalbaarheid: Het Virtual Data Lake-product is gebruiksvriendelijk en goed toepasbaar. Het vereenvoudigt het inrichten van een zorgstudie met meerdere partijen.
• Economisch perspectief: Dit R&D-project heeft aangetoond dat deelnemers de MPC-oplossing waardevol vinden en bereid zijn te betalen, zodat de toepassing ook zonder subsidie blijft bestaan.
Implementatiestrategie
Voor de Datawerkplaats Podotherapie geldt het volgende:
Met behulp van de inzichten vanuit de MPC-oplossing wil de datawerkplaats een methode ontwikkelen om podotherapeuten te ondersteunen in het (i) methodisch systematisch uitvoeren en registreren van de preventieve voetzorg bij Diabetes Mellitus op basis van de beschikbare evidence, en (ii) evalueren van de uitkomsten van de geleverde preventieve voetzorg om daarmee optimalisatiemogelijkheden te identificeren. De resultaten van dit project zullen worden geïmplementeerd in de curricula van de opleidingen podotherapie en in de beroepspraktijk.
Voor de onderliggende innovatie van Roseman Labs geldt het volgende:
Op basis van ervaringen met de eerste 15 consortia is de conclusie dat het economische model aantrekkelijk is voor de initiatiefnemer van de datasamenwerking, de deelnemers en ketenpartners.
Roseman Labs zal het product dat ontwikkeld is voor deze consortia doorontwikkelen om zorgklanten op een schaalbare en gebruiksvriendelijke manier te bedienen. Roseman Labs zal zich blijven focussen op de Nederlandse zorgmarkt, en breidt dit in 2024 uit naar de Duitse markt.
Een belangrijke voorwaarde om te zorgen dat nieuwe gebruikers (consortium-partners) daadwerkelijk aan de slag kunnen en gaan met de innovatie is dat de werkwijze gestandaardiseerd is. Specifieke zaken die veel tijd kostten, maar inmiddels in hoge mate gestandaardiseerd zijn, zijn de benodigde samenwerkingsovereenkomsten, privacy en security risico-beoordelingen, data science scripts en governance-modellen.
Reeds in gebruik
Roseman Labs werkt samen met 15 consortia die de datawerkplaats-oplossing op basis van Multi-Party Computation (MPC) inzetten of voorbereiden om in te zetten. Eén van deze 15 consortia is de Datawerkplaats Podotherapie met haar partners.
Behaalde prestaties of gewonnen awards
- CES Innovatie Award Honoree 2022 in de categorie Cybersecurity & Privacy
- Intel Ignite Spring 2023 programma, geselecteerd uit 800 wereldwijde startups
Productontwikkeling
De Datawerkplaats is inmiddels integraal onderdeel geworden van het Kennisplatform Podotherapie. Lees hier meer over op: https://www.podotherapie.nl/kennisplatformpodotherapie
Voor wat betreft de onderliggende innovatie, de privacy-oplossing van Roseman Labs, geldt dat de prioriteit ligt bij het verder uitbreiden van de productfunctionaliteiten. De belangrijkste investeringen moeten zorgaanbieders en data scientists helpen hun datasamenwerking eenvoudiger op te zetten. Hieronder valt ook het ondersteunen van meer vormen van AI en eenvoudigere integratie met bestaande EPD-systemen en andere zorg-ICT.
Internationale ambitie
Roseman Labs eerste internationale prioriteit is het uitbreiden naar de Duitse zorgmarkt. Bij succesvolle validatie van de Duitse markt willen wij verder groeien in Europa en eventueel daarbuiten.
Omzet
€ 101k-1M