Gezondheid moet uit de breedte komen 

Wij willen van Noord-Nederland de eerste Man Made Blue Zone maken. Dat klinkt misschien heel zweverig. Maar dat valt best mee. 

Wat zijn Blue Zones?

Er zijn plekken in de wereld (bijvoorbeeld Sardinië, Ikaria en Okinawa) waar door een soort schitterend ongeluk de optimale omstandigheden voor een gezond leven zijn ontstaan. De mensen daar worden vaker dan gemiddeld 100 jaar en doen dat tot hoge leeftijd in goede gezondheid. Ze leven in afgelegen, bergachtige gebieden, waar ze omringd zijn door verse groente en vis en op elkaar aangewezen zijn om te kunnen bestaan. Dat leidt er toe dat mensen gezond leven en de hele dag in beweging zijn. Maar vooral ook dat zij een gemeenschap vormen en het gevoel hebben ertoe te doen. 

Deze Blue Zones laten vooral zien dat een lang en gezond leven niet per se afhankelijk is van gezondheidszorg en de manier waarop dit georganiseerd is. Het toont aan dat gezondheid afhankelijk is van vele factoren, die vooral te maken hebben met de directe omgeving van mensen. 

De succesfactoren van Blue Zones

De gemeente Groningen presenteerde onlangs haar nieuwe gezondheidsbeleid met hierin zes aandachtsgebieden voor een gezonde sociale en fysieke leefomgeving. 

- Actief Burgerschap 
- Bereikbaar Groen
- Actief Ontspannen 
- Gezond Verplaatsen
- Gezond Bouwen 
- Gezonde Voeding

In feite komen bovenstaande aandachtsgebieden overeen met de succesfactoren van de Blue Zones. De uitdaging zit er alleen in om alle relevante partijen op deze gebieden, zich verantwoordelijk te laten voelen voor gezondheid. Een mooi voorbeeld hiervan werd gegeven met prijsvraag Who Cares, geïnitieerd door Floris Alkemade (Rijksbouwmeester), Pauline Meurs (Raad voor Volksgezondheid en Samenleving) en Gijsbert van Herk (bestuurder Stichting Humanitas). Zij waren op zoek naar “innovatieve en toekomstgerichte visies op de Nederlandse woonwijken, die antwoord geven op de vergrijzing en de veranderingen in de zorg en ondersteuning. Nieuwe ideeën die een impuls geven aan de ruimtelijke vernieuwing van de wijken.” 

Iedereen gezondheidsprofessional

De prijsvraag bleef niet bij abstracte concepten, maar richtte zich op specifieke wijken in verschillende steden: Sittard-Geleen, Almere, Rotterdam en Groningen. En deze steden hadden ook de ambitie om aan de slag te gaan met de winnende plannen. Teams moesten uit meerdere disciplines bestaan, waarbij zowel de zorg/welzijnskant als de architectuur/bouw-kant vertegenwoordigd werden. Het leverde een rijke oogst van 172 inzendingen op. De een deed grootschalige ingrepen in de bestaande bouw, terwijl de ander het vooral moest hebben van sociale verbindingen. Ik raad iedereen aan om eens door de database van inzendingen te gaan.

Terecht zei de Rijksbouwmeester bij de prijsuitreiking dat hij hoopte dat de verschillende disciplines zich niet terug zouden trekken in hun eigen silo's. De prijsvraag heeft laten zien dat samenwerking mooie resultaten oplevert. En dat deze noodzakelijk is om oplossingen te bedenken voor een groot maatschappelijk vraagstuk. 

Zou het niet mooi zijn als steeds meer mensen buiten de zorg zichzelf gezondheidsprofessional gaan voelen?

Over Daan Bultje – Daan is directeur van Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN). Het portaal voor activiteiten in Noord-Nederland die bijdragen aan gezond en actief ouder worden. HANNN verbindt bedrijven, kennisinstellingen, zorgpartijen en overheden. Van MedTech, Life Sciences, en Food, tot Care & Cure, Healthy Lifestyle en Serious Gaming.