Jongeren vanaf 18 jaar met forse psycho-sociale problematiek en/of psychische, psychiatrische problematiek, lichte verstandelijke beperking en/of lichte/matige vormen van autisme. Vaak zijn dit jongeren die problemen hebben met justitie en/of dakloos zijn.
Werkeloosheid 15 tot 27 jarigen, absoluut en in percentages.
Jaartal Aantal Percentage
2010 169.000 9,9
2011 156.000 9,1
2012 186.000 10,6
2013 216.000 12,2
2014 205.000 11,8
2015 183.000 10,4
2016* 171.000 9,5
* Peilmoment 3e kwartaal (www.cbs.nl, 16 oktober 2017)
In Nederland zijn ongeveer 15 procent van de jongeren tussen 16 en 27 jaar op een bepaalde manier kwetsbaar. Deze jongeren worden kwetsbaar genoemd omdat ze op één of meerdere leefdomeinen problemen ervaren. De leefdomeinen waar vooral problemen voorkomen zijn werken, leren, zelfredzaamheid of sociale relaties. Voor kwetsbare jongeren is het moeilijk een baan te vinden en/of vast te houden omdat zij vaak op meerdere leefgebieden problemen hebben.
Hieronder worden diverse groepen jongen genoemd, en vaak is er sprake van overlapping tussen deze groepen.
- Jongeren die (zonder startkwalificatie) uitstromen uit praktijkonderwijs, voorgezet speciaal onderwijs en entreeopleiding (voormalig MBO niveau 1). Bij deze groep is de verwachting dat zij met een verminderde loonwaarde op de arbeidsmarkt komen.
- Voortijdig schoolverlaters en thuiszitters uit het reguliere voortgezet onderwijs en MBO niveau 2 en hoger. Als leerlingen hun opleiding zonder startkwalificatie verlaten en ook niet doorstromen naar een andere onderwijssoort spreken wij van schooluitval. De jongeren die niet terug gaan naar school noemen wij voortijdig schoolverlaters (vsv’ers). Deze groep heeft geen mbo niveau 2, havo- of vwo- diploma en hebben hierdoor geen startkwalificatie.
- Jongeren met een (geestelijke en/of lichamelijke) beperking die het voor hen moeilijk maakt te participeren aan de arbeidsmarkt. Deze jongeren vielen vroeger deels onder Wajong. Vanaf 2015 hebben alleen jongeren die duurzaam geen arbeidsvermogen recht op Wajong. Dit zijn jongeren die nooit in staat zullen zijn om te werken.
Vóór 2015 hadden jongeren met een beperking met arbeidsvermogen nog wel recht op een Wajong uitkering. Door de inperking van de Wajong zal de groep niet uitkeringsgerechtigde in aantal toenemen. Sinds de invoering van de Participatiewet vallen de Wajongers met arbeidsvermogen onder de doelgroep van de Participatiewet. Voor hen betekend dit dat zij recht hebben op hulp van de gemeente bij het zoeken van werk en zo nodig het aanvragen van bijstaan.
- Specifieke groepen, zoals
* Jongeren uit de straatcultuur; (Evers, Wagemans &Fafieanie, 2017).
* Jongeren uit detentie; Er zijn verschillende risico factoren voor kinderen/jongeren om delinquent te worden. Zoals; een laag IQ, agressief gedrag, moeizame relatie met (stief) ouders, vervroegd schoolverlaat, delinquenten vrienden/familie. Het is echter geen rekensom van als een kind/jongeren zoveel risicofactoren heeft word hij delinquent. Het hangt ook sterk af van de beschermingsfactoren en hoe twee soorten factoren tegen elkaar opwegen. Sommige kinderen/jongeren zullen veel risicofactoren hebben maar zullen toch geen delinquent worden (Jakobs ,Ferwerda & Beke, 2011).
* Migrantenjongeren; Uit onderzoek van het CBS blijkt dat er van de jongeren tussen de 15 en 23 jaar 19,4% allochtonen en 9,6% autochtonen jongeren werkeloos zijn.
* Jongeren die veel ondersteuning nodig hebben en daardoor weinig onderwijs hebben gevolgd (Evers, Wagemans &Fafieanie, 2017).
* LHBT-jongeren.
Uit onderzoeksliteratuur uit Nederland blijkt wel dat LHBT-jongeren gemiddeld meer problemen ervaren dan hun leeftijdsgenoten. Deze problemen spelen zich op verschillende gebieden af zowel thuis, op school en in hun sociale netwerk. Daarnaast hebben deze jongeren meer kans om te maken te krijgen met psychische problemen en drugsgebruik, waaronder trauma’s en suïcidaal gedrag (Felten, Boote & Emmen, 2015).
Voor kwetsbare jongeren en jong volwassenen tot 27 jaar is het moeilijk om een startkwalificatie te halen en daardoor hebben ze ook moeite met het vinden van een baan. Daarnaast krijgen zij niet tot nauwelijks een langdurige positie op de arbeidsmarkt.
Het precies aantal van kwetsbare jongeren dat binnenkomt op de arbeidsmarkt is lastig te definiëren. Om toch een indicatie te geven is er een overzicht gemaakt van beschikbare cijfers uit diversie onderzoeken naar de verschillende groepen jongeren. Deze onderzoeken zijn echter niet elk jaar uitgevoerd en er worden verschillende leeftijdscategorieën gehanteerd, hierdoor kunnen de cijfers niet aan elkaar gekoppeld worden. Daarnaast kunnen de jongeren ook onder meerdere soorten groepen vallen, bijvoorbeeld een jongere zonder startkwalificatie met een beperking (Evers, Wagemans & Fafieanie, 2017).
