Spraak-Taal app (ST app)
Het betreft een geïntegreerd digitaal therapeutisch instrument voor logopedische behandeling van volwassenen met neurologische spraak– en taalproblemen. De app maakt gebruik van second screen technologie en ondersteunt zelf oefenen op eigen niveau.
Het product biedt de mogelijkheid tot (internationale) doorontwikkeling naar meerdere modules.
Het product biedt de mogelijkheid tot (internationale) doorontwikkeling naar meerdere modules.
Groningen
- Concept
- Ontwikkeling
- Testen
- Pilot
- Implementatie
- Opschaling
Over de innovatie
Concept
Beeldmateriaal
Korte omschrijving
Met het geïntegreerd digitaal therapeutisch instrument ‘ST app’ willen we de logopedie voor mensen met spraak- en taalproblemen tgv een hersenletsel met inzet van innovatieve technologie en nieuwe wetenschappelijke inzichten op een hoger plan brengen. Patiënten kunnen onafhankelijk van tijd en plaats op een zelfstandige en plezierige manier oefenen. De logopedist kan op afstand oefeningen klaarzetten en biedt daarmee hulp op maat (second screen technologie).
Probleemstelling
Logopedische therapie bij spraak- en taalstoornissen van volwassenen is intensief en zwaar. Keer op keer klanken, woorden en zinnen oefenen vraagt om zeer veel geduld en motivatie. Er is ook veel feedback van de logopedist nodig om tot goede resultaten te komen. In het veranderend zorglandschap is kostenbesparing een belangrijk aandachtspunt. Daarbij is het van belang de kwaliteit van de zorg te waarborgen en te verbeteren door patiënten zelf ook meer de regie te geven en mogelijkheden te bieden om vaker en met meer plezier te oefenen.
Oplossing
Wij leveren met deze toepassing een bijdrage aan het slimmer en efficiënter organiseren van de (revalidatie)zorg tot in de thuissetting van mensen met hersenletsel. We kunnen met ST app de patiënt meer zelf de regie geven over waar en wanneer te trainen. Door inzet van recente wetenschappelijke inzichten, second screen technologie, gaming-elementen en beeldcommunicatie in dit project, wordt de logopedische zorg niet alleen efficiënter en kwalitatief beter maar ook plezieriger en uitdagender voor de doelgroep.
De app valt onder de Wet op de Medische Hulpmiddelen. Daarom is een CE markering aangevraagd en verkregen. Dit betekent dat de applicatie voldoet aan de essentiële eisen voor werkzaamheid en veiligheid.
De app valt onder de Wet op de Medische Hulpmiddelen. Daarom is een CE markering aangevraagd en verkregen. Dit betekent dat de applicatie voldoet aan de essentiële eisen voor werkzaamheid en veiligheid.
Unieke kenmerken
De ST app onderscheidt zich doordat het volledig geïntegreerd is in de logopedische therapie. Het betreft geen algemene oefen-app, maar een app die het revalidatieproces van de patiënt op de voet volgt door telkens aan te sluiten op het actuele niveau. Dezelfde feedback die de logopedist tijdens de behandeling geeft, kan worden gecontinueerd doordat de ST app optimaal gebruik maakt van de digitale mogelijkheden, zoals het bieden van animaties, videobeelden en gesproken woorden. De patiënt kan op een eigen niveau en op zelf gekozen tijd en plaats, in een patiënt vriendelijke omgeving, oefenen zo vaak hij wil. Zo kan de hoogst haalbare oefenfrequentie voor een specifieke patiënt worden behaald.
Ontwikkeling
Beschrijving technologie of dienst
De ST app bestaat uit één hoofdapplicatie (ST app) waar meerdere modules in zijn ondergebracht. Eén module is voor de patiënt. De patiënt krijgt gratis toegang tot deze module. De zorginstelling waar deze patiënt logopedische therapie krijgt, is lid van het ST app platform en betaalt daarvoor per gewenste module een instapbedrag en daarna jaarlijks vaste abonnementskosten.
De zorginstelling krijgt toegang (accountgegeven) tot deze logopedie modules door een bestelling te plaatsen in de webwinkel van UMCG CvR.
De contactpersoon van de zorginstelling voegt de logopedisten toe die werkzaam zijn binnen die zorginstelling; zo krijgt ieder zijn eigen accountgegevens.
Elke logopedist kan vervolgens weer zijn eigen patiënten toevoegen aan de app en per patiënt oefeningen op maat aanmaken. Het gaat o.a. om het instellen van het oefenniveau en de juiste interventies (hulpknoppen). De patiënt kan deze oefeningen vervolgens tijdens de logopedische therapie, maar ook buiten de logopedische behandeling om, zelfstandig opstarten en uitvoeren op een eigen iPad.
De zorginstelling krijgt toegang (accountgegeven) tot deze logopedie modules door een bestelling te plaatsen in de webwinkel van UMCG CvR.
De contactpersoon van de zorginstelling voegt de logopedisten toe die werkzaam zijn binnen die zorginstelling; zo krijgt ieder zijn eigen accountgegevens.
Elke logopedist kan vervolgens weer zijn eigen patiënten toevoegen aan de app en per patiënt oefeningen op maat aanmaken. Het gaat o.a. om het instellen van het oefenniveau en de juiste interventies (hulpknoppen). De patiënt kan deze oefeningen vervolgens tijdens de logopedische therapie, maar ook buiten de logopedische behandeling om, zelfstandig opstarten en uitvoeren op een eigen iPad.
Video of animatie
Concurrentie
Op het gebied van afasie en spraakapraxie zijn meerdere apps ontwikkeld. De meeste zijn in een andere taal en mede daardoor niet geschikt voor de Nederlands sprekende patiënt. De bestaande Nederlandse applicaties zijn vooral gericht op de communicatieondersteuning. Ook wordt er aan digitalisering van diagnostische instrumenten gewerkt. Nederlandse applicaties gericht op afasie met een therapeutisch doel zijn de ACTIE app (alleen gericht op zinsvorming) en Digitaal (alleen voor android). Potentiële concurrent is Logoclicks. Dit initiatief heeft vooralsnog geen werkend digitaal product en richt zich alleen op afasie. Wij adresseren met ons product meerdere stoornissen. Doordat bij ons platform de methodieken van de verschillende spraak- en taalstoornissen geïntegreerd zijn en de patiënt zelfstandig thuis kan oefenen zijn we in staat om op kosten van de logopedische behandeling te besparen.
Doelgroep
Omdat mensen met communicatieproblemen na een hersenletsel vaak een gecombineerde stoornis hebben (spraakapraxie, afasie & dysartrie), is de behoefte aan een integraal logopedisch instrument voor deze doelgroep groot (Duffy, 2005; Kooistra, 2013).
De incidentie voor afasie in Nederland (het aantal nieuwe gevallen per jaar) wordt geschat op 10.000 (Berns, e.a., 2015), die van spraakapraxie 3000 (Kooistra, 2013).
Dysartrie komt daarnaast bij ongeveer 35% van de CVA patiënten voor, direct na het ontstaan van de beroerte (Hartstichting, 2001).
Potentiële uitbreiding is voorzien naar kinderen met taalontwikkelingsstoornissen, vertaling van de methodieken naar andere talen en eventueel richting mensen met een migratie achtergrond, die de Nederlandse uitspraak moeten leren kennen.
De incidentie voor afasie in Nederland (het aantal nieuwe gevallen per jaar) wordt geschat op 10.000 (Berns, e.a., 2015), die van spraakapraxie 3000 (Kooistra, 2013).
Dysartrie komt daarnaast bij ongeveer 35% van de CVA patiënten voor, direct na het ontstaan van de beroerte (Hartstichting, 2001).
Potentiële uitbreiding is voorzien naar kinderen met taalontwikkelingsstoornissen, vertaling van de methodieken naar andere talen en eventueel richting mensen met een migratie achtergrond, die de Nederlandse uitspraak moeten leren kennen.
Verdienmodel
De ST app is gefinancierd vanuit eigen UMCG-middelen en met subsidies van ZonMw, Stichting Beatrixoord Noord Nederland en SNN. De app wordt aangeboden in de Apple App Store. Instellingen die gebruik maken van de app betalen een eenmalig instapbedrag van 345 euro en jaarlijkse abonnementskosten (euro 100,--). Bedragen inclusief BTW.
Zodra er nieuwe modules bijkomen zullen bij benadering dezelfde bedragen worden gevraagd.
Zodra er nieuwe modules bijkomen zullen bij benadering dezelfde bedragen worden gevraagd.
Intellectueel eigendom
Het intellectueel eigendom ligt volledig bij UMCG Centrum voor Revalidatie.
Testen
Doelstelling testfase
Door gebruikers (logopedisten en patiënten) voortdurend te laten meedenken met het product en de testversies van de applicatie door hen te laten uitproberen willen we bereiken dat het product een wezenlijke verbetering wordt ten opzichte van bestaande zorgproducten- en diensten.
Beschrijving testfase
Vanaf het begin van het project wordt samengewerkt met een gebruikersgroep bestaande uit logopedisten en patiënten van het UMCG CvR, Revalidatie Friesland en Logopediepraktijk Bremer uit Assen. Vooraf werd hun mening geïnventariseerd en daarna hebben ze verschillende testversies uitgetest via de Test Flight, testomgeving van Apple.
Sinds kort nemen ook een aantal vrijwilligers van patiëntenvereniging Hersenletsel.nl deel aan de gebruikersgroep.
Sinds kort nemen ook een aantal vrijwilligers van patiëntenvereniging Hersenletsel.nl deel aan de gebruikersgroep.
Aantal proefpersonen
De gebruikersgroep is samengesteld uit ongeveer 10 logopedisten werkzaam in de drie genoemde instellingen. Zij werken alle met deze doelgroep patiënten.
Via focusgroepen hebben we eerder patiënten betrokken. Het gaat om een groep van circa 6 patiënten. Vervolgens zijn de patiënten betrokken die in behandeling waren bij de verschillende logopedisten binnen de gebruikersgroep. Het gaat om circa 10 patiënten die eerdere testversies van de app hebben becommentarieerd.
Via focusgroepen hebben we eerder patiënten betrokken. Het gaat om een groep van circa 6 patiënten. Vervolgens zijn de patiënten betrokken die in behandeling waren bij de verschillende logopedisten binnen de gebruikersgroep. Het gaat om circa 10 patiënten die eerdere testversies van de app hebben becommentarieerd.
Testresultaten
De patiënten waren erg tevreden over het moderne therapiemateriaal (gelukkig niet meer alleen papier) en over de mogelijkheid tot zelfstandig oefenen. Opvallend was dat de optie van het gelijktijdig oefenen tijdens de behandeling met twee iPads niet als plezierig werd ervaren, maar dat juist de optie van telkens opnieuw kunnen klaarzetten van oefeningen door de logopedist voor de patiënt als een grote meerwaarde werd gezien. Een snelle werking van de app wordt door zowel logopedisten als patiënten als randvoorwaardelijk beschouwd. Dit vereist goede WiFi verbinding.
Uitdagingen
Valorisatie in termen van opschalen naar de buitenlandse logopedische markt, de vertaalslag naar de doelgroep kinderen met spraak- en taalstoornissen en het geschikt maken van het platform voor mensen met een migratie achtergrond.
Testrapport
Pilot
Beschrijving pilotfase
Samen met de eindgebruikers (logopedisten en patiënten) en potentiële nieuwe doelgroepen. Zie verder de werkwijze met betrekking tot het testen.
Aantal gebruikers pilot
11-100
Betrokken partners
Binnen het project werken we samen met de afdeling Taalwetenschappen van de RUG, de afdeling logopedie van de Hanzehogeschool, het lectoraat Serious gaming van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, de noordelijke gaming-industrie en logopedisten en patiënten van het UMCG CvR, Revalidatie Friesland en Logopediepraktijk Bremer.
De ST app is in productie bij bedrijf Wild Sea te Groningen.
De ST app is in productie bij bedrijf Wild Sea te Groningen.
Maatschappelijke effecten
Communicatie speelt een centrale rol in het contact met mensen, zowel in de privésituatie als op het werk en andere publieke domeinen. Spraak- en taalproblemen als gevolg van hersenletsel hebben niet alleen verstrekkende gevolgen voor de getroffenen en hun naasten in de thuissituatie, maar ook voor sociale participatie in de maatschappij. Door digitalisering, beeldcommunicatie en gamificatie van logopedisch therapiemateriaal op iPads wordt het mogelijk een attractiever oefenprogramma te maken, waarbij de aanwezigheid van de logopedist niet voortdurend nodig is. De patiënt kan op een eigen gekozen moment thuis, en zo vaak als nodig, zijn of haar oefeningen op maat uitvoeren. We verwachten hiermee de frequentie van oefenen enorm te kunnen verhogen en daarmee de effecten van de logopedische therapie te vergroten.
Onderzoeksresultaten
Wij hebben de app na de testfase gelijk in de logopedische werkpraktijk geïmplementeerd. Implementatie vindt nu plaats binnen meerdere zorginstellingen in Nederland, die een abonnement hebben genomen op de app.
Rapportage pilot
Implementatie
Organisatie
Het UMCG CvR is de partij die het product op de markt brengt. Daarvoor is een webshop in het leven geroepen: https://logopedie-umcg.nl
Verkopen vinden langs die weg plaats. Naast de app verkopen we in de webshop ook de TIAS box, de papieren variant van de applicatie. Logopedisten van UMCG CvR geven trainingen op het gebied van de methodiek. Het gaat om 36 cursisten per jaar.
Naast producent, zijn we ook gebruiker van de ST app. We zetten deze toepassing in in onze reguliere behandelpraktijk.
Verkopen vinden langs die weg plaats. Naast de app verkopen we in de webshop ook de TIAS box, de papieren variant van de applicatie. Logopedisten van UMCG CvR geven trainingen op het gebied van de methodiek. Het gaat om 36 cursisten per jaar.
Naast producent, zijn we ook gebruiker van de ST app. We zetten deze toepassing in in onze reguliere behandelpraktijk.
Ondernemer
Het UMCG CvR is een academisch revalidatiecentrum dat de revalidatiezorg slimmer en efficiënter wil organiseren tot in de eigen leefomgeving van revalidanten, met de nieuwste wetenschappelijke inzichten onderbouwd en met inzet van emanciperende technologie. Het Innovatie & Implementatie Team van het UMCG CVR heeft de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met het ontsluiten van nieuwe wetenschappelijk inzichten en technologie voor de revalidatieteams. De logopedisten en klinisch linguïsten van het UMCG CvR werken daarnaast samen met faculteit Taalwetenschappen (RUG) en de afdeling logopedie (Hanzehogeschool) aan de ontwikkeling van wetenschappelijk onderbouwde diagnostische en therapeutische instrumenten op het gebied van spraakapraxie en afasie. De digitalisering van de logopedie staat daarbij de laatste jaren centraal. Via post HBO trajecten en meerdere cursussen voorziet de vakgroep logopedie het werkveld van nieuwe wetenschappelijke inzichten en producten op het gebied van de behandeling van spraak- en taalproblemen voor volwassenen met hersenletsel. Er is onverminderd belangstelling voor deze scholing.
-Drs. Judith Feiken (logopedist, linguïst en onderzoeker) is projectleider van het ST TTNL project. Als praktijkgeoriënteerde onderzoeker en inhoudsdeskundige brengt ze haar logopedische en taalwetenschappelijke kennis in om vertaalslagen tussen theorie, onderzoek en praktijk te maken. Als ‘product owner’ brengt ze verder haar leerervaringen voor softwareontwikkeling in om vertaalslagen te maken tussen therapie en technologie.
-Drs. Anja van der Heide is verandermanager en portfoliomanager e-health van het Innovatie &Implementatie team, waarbij ze zich ook bezighoudt met veiligheid, privacy, beheer en ICT-infrastructurele issues.
-Drs. Judith Feiken (logopedist, linguïst en onderzoeker) is projectleider van het ST TTNL project. Als praktijkgeoriënteerde onderzoeker en inhoudsdeskundige brengt ze haar logopedische en taalwetenschappelijke kennis in om vertaalslagen tussen theorie, onderzoek en praktijk te maken. Als ‘product owner’ brengt ze verder haar leerervaringen voor softwareontwikkeling in om vertaalslagen te maken tussen therapie en technologie.
-Drs. Anja van der Heide is verandermanager en portfoliomanager e-health van het Innovatie &Implementatie team, waarbij ze zich ook bezighoudt met veiligheid, privacy, beheer en ICT-infrastructurele issues.
Implementatiestrategie
We hebben ons al voor de ontwikkeling van de applicatie geprofileerd binnen het werkveld met ons onderzoek naar spraakapraxie, de ontwikkeling van ons Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak (het DIAS), de TIAS methodiek en het op de markt brengen van de papieren versie van de therapeutische applicatie: de TIAS box. Hiervan is de eindgebruiker voortdurend op de hoogte gehouden, o.a. via social media en het landelijk platform Afasienet. We verwijzen hierbij momenteel naar een eigen webshop: https://logopedie-umcg.nl/. Hier is zowel de TIAS box als de ST app te bestellen.
Communicatie en marketing
We presenteren onze methodieken en de app op nationale en internationale congressen en binnen Scholingstrajecten Logopedie van het UMCG CvR: https://www.umcg.nl/NL/UMCG/Afdelingen/centrumvoorrevalidatie/researchonderwijs/scholingstrajectenlogopedie/Paginas/default.aspx.
Ook profileren we ons uitgebreid op social media.
Ook profileren we ons uitgebreid op social media.
Productpresentatie
Behaalde prestaties of gewonnen awards
Kwaliteitsprijs UMCG CvR voor de kennisdeling via Scholingstrajecten Logopedie.
Opschaling
Productontwikkeling
Het huidige project bestaat uit drie ontwikkelfasen. De eerste fase betreft de ontwikkeling van de TIAS module voor spraakapraxie (versie 1.0; is gereed), de tweede de uitbreiding met een personalisatieslag (versie 2.0) en de derde betreft de digitalisering van de Module Specifieke Therapie (MST) voor afasie (versie 3.0).
Het integrale digitale therapeutische instrument heeft de potentie uit te breiden met meerdere behandel methodieken. Het kan gaan om vergelijkbare behandelmethodieken, bijvoorbeeld aansluitend op de logopedische behandeling van dysartrie patiënten. Dat is een spraakstoornis die eveneens veel voorkomt bij patiënten met hersenletsel. Het kan ook gaan om een kindvriendelijke versie van de genoemde methodieken voor kinderen met spraak- en taalstoornissen (dysfasie, dyspraxie e.d). Daarnaast zien we mogelijkheden op het vlak van een vertaling van de Nederlandse methodieken naar andere talen.
Het integrale digitale therapeutische instrument heeft de potentie uit te breiden met meerdere behandel methodieken. Het kan gaan om vergelijkbare behandelmethodieken, bijvoorbeeld aansluitend op de logopedische behandeling van dysartrie patiënten. Dat is een spraakstoornis die eveneens veel voorkomt bij patiënten met hersenletsel. Het kan ook gaan om een kindvriendelijke versie van de genoemde methodieken voor kinderen met spraak- en taalstoornissen (dysfasie, dyspraxie e.d). Daarnaast zien we mogelijkheden op het vlak van een vertaling van de Nederlandse methodieken naar andere talen.
Groeiscenario
De applicatie wordt nu aangeboden voor de Nederlandse zorgmarkt. Ook is het mogelijk om het platform met achterliggende technologische infrastructuur in te zetten voor vluchtelingen die de Nederlandse spraak moeten leren. Er zijn namelijk erg veel taalprogramma's beschikbaar, maar als het gaat om de uitspraak van de Nederlandse taal is er nog weinig of niets op de digitale markt.
Planning
Van versie 2.0, waarbij het mogelijk is voor de patiënt persoonlijke inhoud in de vorm van foto's en gesproken oefenvoorbeelden toe te voegen is de conceptversie af en gaat nu getest worden door een gebruikersgroep. Beoogde einddatum realisatie: mei 2017.
Van versie 3.0 is het functioneel ontwerp af. De oplevering wordt verwacht in juli 2017.
Van versie 3.0 is het functioneel ontwerp af. De oplevering wordt verwacht in juli 2017.
Internationale ambitie
Zoals vermeld bij het onderdeel 'Groeiscenario' zijn er mogelijkheden de inhoud van de modules vrij eenvoudig aan te passen naar een andere taal. Er is interesse voor van het buitenland, o.a. vanuit Noorwegen en Duitsland.
Geïnvesteerd vermogen
€ 10-100 duizend
Omzet
11-100k
Financiële prognose
We verwachten eind 2018 breakeven te gaan draaien.
Netwerk
Organisaties
Overige organisaties
