Innovatie

Positief bekeken!

Implementatie

Vanuit de positieve psychologie hebben wij, het projectteam bestaande uit 3 ervaringsdeskundigen, een training ontwikkeld. Dit in co-creatie met cliënten en een klankbordgroep van experts. In deze training gaan we samen met de deelnemers hun sterke kanten (her)ontdekken, ontwikkelen en benutten. Het doel van de training is empowerment van de doelgroep en het vergroten van welbevinden.
De training is in eerste instantie ontwikkeld door en voor mensen met Autisme Spectrum Stoornis (ASS), maar is geschikt voor een GGZ-brede doelgroep.
In december 2020 won de training de Planetree Project Award voor beste project op het gebied van mensgerichte zorg in een gezonde omgeving.

Zelfzorg

Regio Noord-Brabant

Marion Vollenberg

http://www.positiefbekeken.nl

Probleemstelling

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar effecten van PPI (Positief Psychologische Interventies) op mensen met ASS (Zager, D. (2013). Positive Psychology and Autism Spectrum Disorders. In M.L. Wehmeyer (Ed.), The Oxford Handbook of Positive Psychology and Disability. Oxford: University Press.). Uit onderzoek naar effecten op mensen in het algemeen blijkt dat PPI een gunstige invloed hebben op het welbevinden (Sin, N.L. & S. Lyubomirsky (2009). Enhancing Well-Being and Alleviating Depressive Symptoms With Positive Psychology Interventions: A Practice-Friendly Meta-Analysis. Psychology: In Session). Ook bij mensen met ASS kan een positief effect worden verwacht (Serkan, G., 2017. Een systematisch literatuuronderzoek naar positieve psychologische interventies bij mensen met autismespectrumstoornissen en de effecten ervan op het welbevinden. Enschede: Universiteit Twente).

Ondanks dat er binnen de GGZ aandacht is voor die dingen die goed gaan in het leven van cliënten, is het huidige aanbod in het algemeen gericht op datgene wat niet goed gaat. Met deze training beogen wij dit aanbod, vanuit de traditionele psychologie, aan te vullen.

Oplossing

Training ontwikkeld door en voor cliënten in de GGZ, ism een klankbordgroep van experts, om sterke kanten te (her)ontdekken, te ontwikkelen en te benutten, met als doel vergroten van empowerment en welbevinden.
De ontwikkeling van de training is gesubsidieerd door ZonMw. In december 2020 heeft deze training de Planetree Project Award gewonnen.

Doelgroep

Alle (jong)volwassen cliënten binnen de GGZ ambulant en klinisch. Tevens is deze training geschikt voor mensen met een psychische kwetsbaarheid binnen het sociaal domein.

Verdienmodel

De training wordt kostendekkend aangeboden aan organisaties binnen de GGZ en het sociaal domein.

Geïnvesteerd vermogen

€ 10-100 duizend

Concurrentie

Wanneer clienten meer regie krijgen, empowerment ervaren en meer welbevinden zal de zorgvraag afnemen. Tevens richt deze training zich op participatie in de breedste zin van het woord.

Unieke kenmerken

Voor en door clienten
In co-creatie met clienten
Ondersteund door een klankbordgroep (zie kopje pilot: betrokken partners)
Gebruik makend van ervaringsdeskundigheid
Aandacht voor Herstel en Veerkracht
Aanbod vanuit de positieve psychologie en sterke kanten benadering
Gericht op empowerment en welbevinden
Open Source

Intellectueel eigendom

Het werkboek en de trainershandleiding zijn auteursrechtelijk beschermd

Organisatie

Geschiedenis:
Vanuit GGZE Centrum Autisme is dit project onder subsidie van ZonMw ontwikkeld door 3 ervaringsdeskundigen. In juli 2021 is besloten dat 1 van deze ervaringsdeskundigen met een nieuw team deze verder zal borgen binnen het centrum Autisme met de ambitie deze GGzE breed te implementeren. Tevens is besloten dat de overige 2 projectleden samen met de trainers die de pilots hebben gedraaid, zelfstandig verder gaan bij Stichting Op Eigen Houtje (https://stichtingopeigenhoutje.jouwweb.nl/) met de ambitie deze training landelijk uit te zetten bij andere GGZ-instellingen en binnen het sociaal domein. Inmiddels bestaat dit team uit de volgende personen.

Marion Vollenberg, Msc organisatiewetenschappen richting GGZ en psychiatrisch verpleegkundige, projectleider
Eline Nievers, doctor in de Sociale Wetenschappen, projectmedewerker
Paula Buren, ervaringsdeskundig trainer, trainer-trainer
Ans Jansen-van Haren, ervaringsdeskundig trainer
Agnes Nannings, ervaringsdeskundig trainer
Yvonne Korsten-Kooijmans, ervaringsdeskundig co-trainer

Type organisatie(s): GGZ-instellingen binnen Nederland en organisaties binnen het sociaal domein

Beschrijving pilotfase

In 2020 en 2021 zijn er 2 pilots uitgevoerd van de training met 8 deelnemers per pilotgroep. De groepen bestonden zowel uit mannen als vrouwen van verschillende leeftijden. Elk van de mensen heeft in een verschillende fase van hun leven de diagnose ASS ontvangen. Deze groepen volgden de volledige training van 12 groepsbijeenkomsten en 2 individuele coaching momenten.
Beide groepen hebben feedback gegeven op de training welke is verwerkt in de doorontwikkelde versie van het werkboek, de trainershandleiding en de training.

Betrokken partners

Financiering ontwikkeltraject door ZonMw Geestelijke gezondheidszorg.
Planetree Project Award 2020

Samenwerking met een klankbordgroep van experts uit het veld. 3 bijeenkomsten van 1 uur. Dit ten behoeve van feedback op de ontwikkeling van de training. De klankbordgroep bestond uit:
Prof. Jaap van Weeghel verbonden aan Tilburg University, Phrenos, Parnassia groep en grondlegger van en boegbeeld op gebied van rehabilitatie en de-stigmatisering
Wilma Boevink hoofd onderzoeksnetwerk ervaringsdeskundigen en boegbeeld van de beweging rondom herstel en empowerment van mensen met een psychische aandoening in Nederland
Ilse Hendrikx (kadelink.be) Kerntalentenanalist en post-graduate autisme
Anouk van den Berg, psycholoog en ontwikkelaar sterke kanten spel
Carla van Herpen, senior adviseur Eindhoven Doet
Josje Taabe, Projectleider Individuele Plaatsing en Steun (IPS) en arbeidsdeskundige
Myrian Polman, coordinator trainingen centrum autisme
Jeanine van der Meijden, manager centrum autisme, klinisch psycholoog en POD teamlid
Sanne Baudoin, coordinator Autisme Netwerk Nederland

Aantal gebruikers pilot

11-100

Onderzoeksresultaten

Vanuit de pilots is naar voren gekomen dat het werkboek op verschillende punten moest worden aangepast. Zo is er meer afwisseling tussen het ontdekken van sterke kanten en het ontwikkelen en benutten van sterke kanten. Verder zijn de lay-out en de opmaak aangepast op advies van deelnemers. Ook bleken de presentaties van externen voor de deelnemers geen toegevoegde waarde te hebben. Deze hebben we laten vervallen en daarvoor in de plaats is meer tijd vrijgemaakt voor onderlinge dialoog en verdieping van de stof. Ook is er een extra bijeenkomst toegevoegd. Waar eerst Herstel en Veerkracht in 1 bijeenkomst werd besproken is dit nu verdeeld over 2 bijeenkomsten. Tenslotte zijn de bijeenkomsten verlengd van 2 uur naar 2,5 uur en is de pauze verlengd van 10 naar 15 minuten.

Bovenal is uit de pilots naar voren gekomen dat de deelnemers onverdeeld enthousiast waren over de inhoud en het positieve effect van de training op hun dagelijks leven en functioneren.

Implementatiestrategie

Op dit moment is het ontwikkeltraject afgerond. Het werkboek en de trainershandleiding zijn aangepast op basis van de 2 pilots en het werkboek is onder meer gereviseerd door cliënten, ervaringsdeskundigen en prof. dr. Anne Speckens.
We zijn nu op het punt om deze training kostendekkend op de markt te zetten.
Ons aanbod is:
Voor organisaties
De training kan ingekocht worden door bestaande organisaties binnen de GGZ en het sociaal domein.

Voor particulieren
Men kan zich als particulier opgeven voor deze training. Bij 8 deelnemers zal de training doorgaan.

Incompany
Onze trainer-trainers kunnen ervaringsdeskundigen van een organisatie opleiden tot trainer Positief bekeken! Ontdek en train je talenten.

Om de training te verkopen willen we GGZ instellingen benaderen. Daarnaast hebben we, al tijdens het ontwikkeltraject, gemerkt dat er een grote behoefte ligt in het sociaal domein. We willen dan ook gemeenten en organisaties binnen het sociaal domein gaan benaderen.
Verder zoeken we samenwerking met netwerkorganisaties zoals de Veerkracht Centrale en Stichting GGZ Vriendelijke Gemeente.
Indienen van onze innovatie voor de Nationale Zorginnovatie Award voor ondersteuning bij implementatie en borging.

Behaalde prestaties of gewonnen awards

Subsidie ZonMw geestelijke gezondheidszorg voor het ontwikkeltraject (€ 20.000)
Parelproject van de GGzE, website GGZEI: https://www.ggzei.nl/posts/positief-bekeken-centrum-autisme
Winnaar Planetree Project Award 2020: https://www.planetree.nl/mijnplanetree/winnaars-planetree-awards-bekend…
Artikel Eindhovens Dagblad d.d. 27 november 2019: https://www.ed.nl/eindhoven/training-mensen-met-autisme-zoeken-naar-ste…
Artikel Stichting Weerklank d.d. 12 december 2019: https://stichtingweerklank.nl/ontdek-ontwikkel-en-benut-je-sterke-kante…

Internationale ambitie

We hebben tot op heden nog geen plannen voor internationale samenwerking.